İnternet günümüzün vazgeçilmez bir parçası haline geldi. Peki bu kadar kısa sürede internet nasıl vazgeçilmezimiz oldu, ülkemiz internet ile nasıl tanıştı, nasıl başladı, neler oldu? İnternetin yaygınlaşması ile ilgili çalışmaları en önemli gelişmeleri ilk atılımları kronolojik sıraya göre gelin beraber inceleyelim.
İnternet; ilk olarak 1969 yılında askeri amaçla kullanılmak üzere ABD Savunma Bakanlığı tarafından kurulan ARPA-Net ile ortaya çıktı. İlerleyen çalışmalarda 1986 yılında internetin bir omurga yapısı oluştu. Halka açılıp kullanılmaya başlaması ise 1989’da gerçekleşti.
Türkiye’deki internet serüveni aynı yıllarda 1986’da başladı. TÜVEKA (Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı) ilk Geniş Alan Ağı’nı kurdu. Geniş Alan Ağı aynı yerleşkede birden fazla cihazın birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan yapıdır, kısaca WAN olarak adlandırılır.
1991 yılına gelindiğinde cihazların Geniş Alan Ağlarından çıkması için ilk adımlar atılmaya başlandı. ODTÜ (Orta Doğu Teknik Üniversitesi) Network File System ve CREN’e (Corporation for Research and Educational Networking) başvurularını yaptı. Aynı zamanlarda ise TR-NET (Türkiye İnternet Proje Grubu) projesi TÜBİTAK’a sunuldu.
1992 yılında PTT’ye 64 Kb’lik bir hat talebi ile başvuru yapıldı. Aynı yılda ise yurt dışından Hollanda ile ilk internet bağlantısı yapıldı. Bu bağlantı testinde Türkiye’nin oluşturduğu internet altyapısı da böylelikle test edilmiş oldu.
Takvimler 12 Nisan 1993’ü gösterdiğinde Türkiye sınırları içerisinde PTT’nin vermiş olduğu 64 Kb’lık kiralık hat ve ODTÜ Bilgi İşlem Daire Başkanlığı sistem salonundaki yönlendiriciler kullanılarak Türkiye’nin ilk internet bağlantısı yapıldı. Bu bağlantıdan sonra uzun bir süre Türkiye’de internet bağlantısı olarak tek yer kaldı ve bir çok kurum bu bağlantıdan faydalandı. Aynı yılda ODTÜ ve Bilkent Üniversitesinin resmi internet siteleri kurularak Türkiye’nin ilk web siteleri oluşturuldu.
1995’te Türk internet ağının topolojisi çıkarıldı.Türkiye Üniversiteler ve Araştırma Kurumları Ağı’nın oluşturduğu ağ haritası da çıkarılarak internetin yayılma durumu tespit edildi. 52 Üniversitenin 29’unda internet bağlantısı gerçekleştiği belirlendi.
1996’da internetin artık halka açılması için adımlar atılmaya başlandı. ULAKBİM (Ulusal Akademik Ağ ve Bilgi Merkezi) TÜBİTAK bünyesinde kuruldu. Temel amacı Türkiye’deki eğitim ve araştırma kurumları ULAKNET ile birbirine bağlanmasıydı. Türkiye’de internetin herkesin kullanıma sunulmasının ilk adımı böylece atılmış oldu.
1999 yılına geldiğimizde bazı önemli kurumlarda fiber optik kablo kullanılmaya başlandı.
2003 yılında Türkiye’de internet kullanıcı sayısı 8 milyonun üzere çıktı. Telefon hatlarından faydalanan ADSL kullanılmaya başlanınca çevirmeli ağ yavaş yavaş tarihin derinliklerine gömüldü ve internet 1 Mbps hızına çıktı.
Aralık 2007’de fiber internet artık evlerimize ulaştı. Superonline fiber altyapısının oluşturmasıyla evlerimizde 100 Mbps internet erişimi sağlandı.
2009 yılında Türkiye cep telefonlarında hızlı 3G internet tanışan 121. ülke oldu. Aynı yılda ilk internet fenomenimiz Mahir Çağrı’nın kurduğu www.ikissyou.org sitesine günde 50 bin kişinin giriş yaptığı trafiğe ulaşıp o tarih için rekor kırarak Guinness Rekorlar Kitabı’na girdi. Ayrıca Türkiye’de internet kullanıcı sayısı 30 milyona yaklaştı.
2010’larda altyapı iyileştirmeleri ve geliştirme çalışmaları sürdürüldü. Türkiye mobil cihazlarda 4G internet ile tanıştı.
2020’li yıllarda ise Türkiye nüfusunun %72’si nin internet kullandığı tespit edildi. Şu an ise 5G internet teknoloji ve altyapı çalışmaları sürdürülmekte ve pilot uygulama ile birkaç ilimizde kullanılmaktadır. Gigabit internet için altyapı oluşturması ve test aşamaları ise devam ederken, burada da bazıpilot illerimizde Gigabit internet kullanılmaktadır.
Günümüzde internetsiz bir yaşam artık hayal bile edilemez durumda. Temiz bilgi akışı, teknolojik gelişmeleri takip ve ilerletme amacıyla ne kadar önemli olduğunun farkında olduğumuz bu harika buluş için bu süreçte emeği geçen herkese hepimiz bir teşekkür borçluyuz. Nice İnovasyon Dolu Yıllara İnternet !
